ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ

መብዛሕትኡ ግዜ ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ በብቑሩብ እዩ ዝጅምር። መብዛሕትኡ ግዜ እቶም ዝተጠቕዑን ኣብ ከባቢኦም ዘለዉን ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ ንነዊሕ እዋን ኣየለልይዎን እዮም።

ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ እንታይ እዩ?

ስነ-ኣእምሮኣዊ ግህሰት ሓደ ዓይነት ዘቤታዊ ዓመጽ ክኸውን ይኽእል። ከም ጸርፊ፡ ውርደት፡ ምፍርራሕ፡ ናይ በደል ምድንጋር፡ ምጭዳር፡ ናይ ሞት ምፍርራሕ፡ ምድጓን፡ ሸለልትነት ህጻናት ወይ ኣረጋውያን፡ ቅንኢ ዝመልኦ ባህርያት ወይ ስነ-ኣእምሮኣዊ ራዕዲ ዝኣመሰሉ ዓመጽቲ ተግባራት የጠቓልል። እዚ ንኣቑሑት ምዕናው ወይ ንእንስሳ ዘቤት ምግፋዕ እውን የጠቓልል።

ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ ማሕበራውን ቁጠባውን መልክዓት እውን የጠቓልል። ሓይልን ምቁጽጻርን ምጥቃም ዓቢ ተራ ኣለዎ።

  • ማሕበራዊ ዓመጽ፦ ንኣብነት ሓደ ሰብ ምስ ኣባላት ስድራቤቱ ወይ ኣዕሩኽቱ ከይራኸብ ክልኩል እዩ። ወይ ድማ እቲ ሰብ ምስ ናይ ስራሕ መሳርሕቱ ክራኸብ ከሎ ይቆጻጸር።
  • ቁጠባዊ ዓመጽ፦ ሓደ ሰብ ክሰርሕ ይኽልከል ወይ ክሰርሕ ይግደድ። ፋይናንሳ ይቆጻጸር፡ ይድረት፡ ይውሰድ ወይ ድማ ብገንዘብ ይምዝመዝ።

ንክትፈልጦ ኣገዳሲ

ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ ኣብ ኩሉ ደረጃታት ሕብረተሰብ ይፍጸም። ካብ ኣካላዊ ዓመጽ ንላዕሊ ንኽትረኽቦ ዘጸግም እዩ። ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ ግን ኣብ ስዊዘርላንድ እውን ክልኩል ስለዝኾነ ይቕጻዕ።

ስነ-ኣእምሮኣዊ ዓመጽ መብዛሕትኡ ግዜ ካብ ኣካላዊ ዓመጽ ዝያዳ ረቂቕን ውሑድ ርኡይን ኮይኑ፡ ግን ከኣ ልክዕ ከምኡ ከቢድን ንህይወት ኣብ ሓደጋ ዘእቱን ሳዕቤን ክህልዎ ይኽእል። እቶም ዝተጠቕዑ ሰባት፡ ምጉዳል ርእሰ-ምትእምማን፡ ጸገማት ድቃስን ኣመጋግባን፡ ምትኳርን ምፍጻምን ጸገም፡ ስምዒት ጭንቀት ወይ ጭንቀት ይሳቐዩ። ስለዚ ብኣግኡ ሓገዝ ምርካብ ኣገዳሲ እዩ።

ሓገዝ ኣበይ ክረክብ ይኽእል?

ሓደጋ ወይ ፍሉይ ስግኣት እንተሃልዩ ፖሊስ ክሕግዝ እዩ (117)።

እዞም ዝስዕቡ ቦታታት ብነጻ ምኽርን ደገፍን ይህቡ፤

  • ርክብ ነጥቢ ኣንጻር ዘቤታዊ ዓመጽ (Anlaufstelle gegen Häusliche Gewalt), 062 550 20 20, www.ahg-aargau.ch
  • ቴለፎን 143 – Die Dargebotene Hand (24h), 143, www.143.ch, English-Hotline 0800 143 000
  • ZwüscheHalt, 056 552 08 70 (Zürich), www.zwueschehalt.ch (ንደቂ ተባዕትዮ ቆልዑ ዘለዎምን ዘይብሎምን ዝኸውን መንበሪ። ገንዘባዊ ኣበርክቶ የድሊ)